Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB), 2014 yılında sağlık bilim ve teknolojileri alanında ülkemize ve insanlığa hizmet etmek, Türkiye’nin rekabet gücünü artırmak ve sürekli kılmak için 11. Kalkınma Planı hedefleri ile Cumhurbaşkanımızın belirlediği öncelikleri de dikkate alarak ülkemizin ileri teknoloji ve inovasyon ihtiyacını karşılamak, yeni ürünlerin üretimini ve var olanların geliştirilmesini sağlamak, araştırmacılara bilimsel ortam temin etmek, kamu hukuku ve özel hukuk tüzel kişileri ile iş birliği yoluyla bilimsel araştırmalar yapmak, yaptırmak ve bu araştırmaları koordine etmek, teşvik etmek, Ar-Ge’lere katkı sağlamak, sağlık bilim ve teknoloji kültürü ile ekosistemlerin geliştirilmesinde öncülük yapmak, sağlık hizmetlerinde akreditasyon faaliyetlerini yürütmek amacıyla kurulmuştur.

Türkiye’de konusu sadece “sağlık bilim ve teknolojilerinin geliştirilmesi” olan TÜSEB, Sağlık Bakanlığı’nın tüm birimleriyle tam bir entegrasyon ve iş birliği içerisinde çalışarak, uçtan uca destek mekanizmaları ile fikirden ürüne giden süreçte, sağlık alanında özellikle ihtiyaca yönelik Ar-Ge yapan ve destekleyen kuruluş olarak ülkemizin sağlık ekosisteminde kilit rol oynamaktadır. TÜSEB’in sağlık bilim ve teknolojileri alanındaki faaliyetleri, bünyesinde yer alan 9 adet enstitü, Proje Yönetimi ve Destek Daire Başkanlığı, Sağlık Endüstrileri Yerlileşme ve Proje Geliştirme Daire Başkanlığı ve Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) ile yürütülmektedir. Proje Yönetimi Destek Daire Başkanlığı ile sağlık alanında yürütülen Ar-Ge faaliyetlerine destek sağlanırken, enstitüler ile Ar-Ge çalışmaları sürdürülmektedir. Bu kapsamda, COVID-19 ile mücadele dışında, ilaç geliştirme, biyoinformatik, biyoteknoloji, sağlık veri araştırmaları ve yapay zekâ uygulamaları, sağlıkta dijital dönüşüm teknolojileri alanlarına, Sağlık Bakanlığı aşı takviminde yer alan aşıların yerlileştirilmesine, tanı kiti ve tıbbi cihazlara yönelik çağrılar, bireysel tıp alanında yol haritalarına yönelik gerekli çalışmalar ve ilgili programlar açık tutularak, kesintisiz olarak sürdürülmüştür. On Birinci Kalkınma Planı hedefleri, Cumhurbaşkanlığımızın belirlediği öncelikler, Orta Vadeli Program ve Sağlık Bakanlığı Stratejik Planı gibi üst politika belgelerinde belirtilen rol ve sorumluluklara istinaden, TÜSEB’e verilen görevler ve hedefler doğrultusunda, sağlık ekosistemine yeni teknolojilerin eklenmesi hedefi doğrultusunda gerekli iş ve işlemler belirli bir plan dâhilinde yürütülmüştür.

TÜSEB, fikirden ürüne giden yolda ihtiyaca yönelik proje destek programları ile yeni ürünlerin üretimini ve var olanların geliştirilmesini, yerlileştirilmesini ve millileştirilmesini sağlamak hedeflerine yönelik aktif süreçler yürütmektedir. Bilindiği üzere 2020 yılında başlayan tüm dünyayı etkisi altına almış olan COVID-19 pandemi sürecinde de aktif rol alan TÜSEB, sağlık alanında önemli bilimsel ve teknolojik faaliyetlere yönelik etkin çalışmalar yürütmüştür. Bu süreçte bilimsel bilginin teknolojiye dönüşmesinin örneği olan TURKOVAC fikri ve sınai hakları TÜSEB’e ait olarak Erciyes Üniversitesi iş birliği ile geliştirilmiş ve 2021 Aralık ayında Türkiye’de Acil Kullanım Onayı alan ilk yerli ve milli COVID-19 aşımız olmuştur. Böylece ülkemiz, COVID-19 aşısını üreten 9 ülkeden biri haline gelmiş, güçlü sağlık alt yapısı ve nitelikli personel gücü sayesinde süreci başarıyla yönetmiştir. Salgınla mücadele kapsamında, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı, bünyesindeki insan gücü ve teknik imkânlar ile etkin bir refleks göstererek pandeminin başından itibaren mücadeleye katkı sunmuştur. Faz 1 ve Faz 2 aşaması TÜSEB tarafından desteklenmiş olan TURKOVAC aşısının Faz-3 aşaması ise 28 il ve 41 merkezde 710 personel ile gerçekleştirilmiş olup tamamen TÜSEB'in bilimsel ve mali koordinasyonunda yürütülmüştür. Türkiye’de şu ana kadar yapılmış en geniş kapsamlı klinik araştırma çalışması olmuş ve bu anlamda bir ilke imza atılmıştır. TURKOVAC aşısı ile ülkemizin en büyük stratejik hedeflerinden biri gerçekleştirilmiştir. Üniversite laboratuvarında oluşturulan bilimsel bilgi kamu tarafından sanayiye aktarılmıştır. Kamu-Üniversite-Sanayi iş birliği ile biyoteknoloji ekosistemine en büyük katkılardan biri, Türkiye’nin 50 yıl sonra geliştirilen ilk yerli aşısı olan TURKOVAC ile sağlanmıştır. Aşı çalışmalarının yanı sıra pandemi sürecinde TÜSEB araştırmacıları tarafından Ankara Aziz Sancar Araştırma Merkezi’nde yerli COVID19 tanı kiti TÜSEB DiaKit geliştirilmiştir. Türkiye Biyoteknoloji Enstitüsü tarafından geliştirilen TÜSEB DiaKit, Kamu tarafından geliştirilen, üretilen ve ruhsatlandırılan ilk ve tek COVID-19 tanı kiti olmuştur. Sağlık Ar-Ge destekleri kapsamında; bugüne kadar 100’den fazla üniversiteye 800’den fazla bilimsel proje desteği ile 356 milyon TL’lik sağlıkta Ar-Ge yatırımı gerçekleştirilmiş, 2000’den fazla genç bilim insanının istihdamı sağlanmıştır.

TÜSEB sağlık endüstrisinde yerlileşmeyi desteklemek amacıyla öncelikli alanlarda faaliyetlerini aktif bir şekilde sürdürmeye devam etmektedir. Bu kapsamda yerli ve milli olarak geliştirilen TÜSEB DiaVTM Viral Transfer Besiyeri, stratejik önemi haiz biyoteknolojik ilaçlar ve aşı teknolojilerine yönelik Ar-Ge faaliyetlerinin artırılması, altyapı ve yetkinliklerin geliştirilmesi ve yetişmiş araştırmacı insan gücünün geliştirilmesine yönelik eğitimler düzenlenmesi amacıyla kurulan Biyoteknolojik İlaç ve Aşı Ar-Ge Eğitim Merkezi BİYAŞAM, toplum sağlığını iyileştirmek üzere genetik temelli nadir hastalıklar, kompleks hastalıklar ve kanserlerin erken tanısı ve kişiye özgü tedavilerin uygulanması amacıyla başlatılan Ulusal Genom ve Biyoinformatik Projesi TÜSEB tarafından yürütülen ve yerli sağlık endüstrisi adına stratejik önemi haiz projeler arasında yerini almıştır. Halihazırda devam eden Ulusal Genom ve Biyoinformatik Projesi ikinci faz çalışmaları kapsamında, kanser, nadir hastalıklar ve COVID-19 gibi hastalıklar da çalışmaya dahil edilerek hem sosyal hem de ekonomik yükleri ağır olan bu hastalıkların moleküler biyolojik altyapılarının aydınlatılmasına yönelik çalışmalar yürütülmektedir.

TÜSEB 2024-2028 Stratejik Planı, On İkinci Kalkınma Planı, Orta Vadeli Program, Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programları ve Sağlık Bakanlığı Stratejik Planı doğrultusunda, TÜSEB’e düşen rol ve sorumlulukları içerecek şekilde katılımcı süreçlerle hazırlanmıştır. Planın hazırlanmasında emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür ederim.

Prof. Dr. Erhan AKDOĞAN

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanı

A1- Faaliyetlerin etkili ve verimli bir şekilde sürdürülebilmesini sağlamak üzere kurumsal kapasiteyi geliştirmek

A2- Sağlık bilim ve teknolojileri alanında milli teknolojiyi geliştirmek ve yerli üretimi artırmak için Ar-Ge yapmak, desteklemek ve katma değer yaratabilecek ürünlerin teknolojik dönüşümünü sağlamak

A3- Sağlık hizmetlerinde kalite standartlarını sürekli yükseltecek akreditasyon programları ve kalite iyileştirme sistemleri geliştirmek ve uygulamak, sağlık tesislerinin sağlık turizmi konusunda akreditasyonunu teşvik etmek ve kanıta dayalı sağlık politikaları geliştirmek

H1.1- İdari ve mali yönetim yapısını güçlendirmek

H1.2- Sürekli ilerlemeyi teşvik eden insan kaynakları yönetimini oluşturmak ve insan kaynağı kapasitesini geliştirmek

H2.1- Yapay zekâ tabanlı sağlık teknolojilerinin geliştirilmesini sağlamak

H2.2- Bağışıklık kazandırma programı kapsamındaki aşıların ülkemizde üretilebilmesini sağlamaya yönelik klinik araştırmalar gerçekleştirmek

H2.3- İlaç, tıbbi cihaz ve biyoteknolojik ürünlere yönelik test, sertifikasyon ve ruhsatlandırma alanında uluslararası akreditasyona sahip test ve analiz altyapısı oluşturmak

 H2.4- Kanser alanında yenilikçi bilimsel araştırmalar yürütmek ve kişiselleştirilmiş tıp uygulamalarını desteklemek

H2.5- Aşı, ilaç, tıbbi cihaz, tanı kiti ve yapay zekâ tabanlı sağlık teknolojileri gibi stratejik alanların geliştirilmesine yönelik Ar-Ge projelerini desteklemek ve Ar-Ge altyapısını güçlendirmek

H2.6- : Sağlıkta inovasyon ve teknoloji transferi alanında çalışmalar yürütmek, koordine etmek, sağlık teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik girişimcilik faaliyetlerini desteklemek

H3.1- Sağlık hizmetlerinde kalite standartlarını sürekli yükseltecek, uluslararası geçerlilikte akreditasyon ve mükemmeliyet merkezi sertifikasyon programları uygulamak

H3.2- Sağlık turizmi faaliyetlerine yönelik sertifikasyon programları uygulamak

H3.3- Kanıta dayalı sağlık politikası geliştirmeye yönelik çalışmalar yürütmek ve uluslararası iş birliklerini güçlendirmek

Performans programı bir kamu idaresinin stratejik planında yer alan orta vadeli amaç ve hedeflerini yıllık dönemlere dönüştürür. Her yıl için hazırlanan program idarenin ilgili yıla ilişkin öncelikli stratejik amaç ve hedeflerini, performans hedeflerini, bu hedeflere ulaşmak için yürütecekleri faaliyetler ile bunların kaynak ihtiyacını ve performans göstergelerini içerir.

Kamu idareleri hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, her yıl faaliyet raporu hazırlar. Faaliyet raporlarında idarenin teşkilat yapısı, kaynakları ile temel ilke ve politikalarına, stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyet ve projelerine yer verilir. Performans programında yer alan performans ve bütçe hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerine, diğer performans bilgilerine ve bunlara ilişkin değerlendirmeler raporun esasını oluşturur. Aynı zamanda faaliyet raporunda orta ve uzun vadeli hedeflere ulaşılabilmesi sürecinde teşkilat yapısı, teknolojik kapasite gibi unsurlar açısından içsel bir durum değerlendirmesi yapılır. İdarenin üstün ve zayıf yanlarına ve idarenin faaliyet ve hedefleriyle ilgili gelecek yıllardaki öngörülerine yer verilir.

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı faaliyet raporlarını aşağıda bulabilirsiniz: