Enerji sektöründe tüm kuralların yeniden yazıldığı bir dönemden geçilmektedir. Büyük enerji ithalatçısı ülkeler ihracatçı konumuna geçmekte, büyük enerji ihracatçısı ülkeler ise talep büyümesinin merkezi haline gelmektedir. Ekonomik büyüme, enerji talebi ve çevre ilişkisi her zamankinden önemli bir hale gelmiş olup en zengin kaynaklara sahip ülkeler için bile enerji verimliliği ve çevresel etki uyumu ana gündemi oluşturmaktadır.

2014 yılının başı itibarıyla Dünyanın 16. ve Avrupa’nın 6. büyük ekonomisi olan Ülkemiz, en güçlü ekonomilerin temsil edildiği G-20’nin faal bir üyesidir. Küresel mali kriz nedeniyle birçok ülke ekonomisinin daralma gösterdiği bir dönemde Ülkemiz ekonomisi 2008 yılındaki ekonomik yavaşlamanın ve 2009 yılındaki küçülmenin ardından 2010 ve 2011 yıllarında sırasıyla %9,2 ve %8,5 oranında büyüme hızını yakalamış ve 2003-2013 döneminde ortalama %5 büyümüştür.

Sahip olduğumuz bu ekonomik büyümenin sağlanmasında enerji sektörü hayati bir rol oynamıştır. 2003-2013 arasında birincil enerji tüketimimizin yılda ortalama %4 ile büyümüş olması enerji tüketiminin ekonomiyle beraber büyüdüğünü göstermektedir. Dünyada dengelerin değiştiği, enerji sektörünün son derece dinamik olduğu bu dönemde, enerji talebi artmaya devam eden Ülkemizin belirleyeceği enerji stratejisi çok kritik ve uzun dönemli etkileri olacak bir konudur.

Enerji ve doğal kaynaklar sektörleri çok taraflı, piyasaları itibarıyla dinamik ve değişken olmaları nedeniyle bu sektörlere ilişkin geliştirilecek Stratejik Plan’ın farklı tarafların görüşlerini yansıtan, güncel dinamikleri dikkate alan, farklı açılardan konuları değerlendiren bir yapıda olması gerekmektedir. Buradan hareketle paydaşlarımızı aktif olarak Stratejik Planlama sürecimize dahil ederek sektörün ihtiyaçlarını azami ölçüde gözeten bir yön çizdik. İnanıyoruz ki bu yaklaşımımız paydaşlarımızın da planımızı sahiplenmesine olumlu tesir edecektir.

Enerji arz güvenliği için kritik bir unsur olarak gördüğümüz, son on yılda hızlanarak enerji sektörümüzün çehresini ciddi şekilde değiştiren serbestleşme çabaları ile kurulmaya çalışılan rekabetçi piyasa yapısı, enerji politikalarımızın en önemli odak noktalarıdır. Bu bağlamda rekabetçi, şeffaf, tüketicinin korunduğu, çevresel sürdürülebilirliği de dikkate alan bir enerji sektörü önceliğimiz olmuştur ve olmaya da devam edecektir.

Doğal kaynaklar açısından baktığımızda önceki Stratejik Planımızda vurgu yaptığımız üzere Ülkemizin zengin doğal kaynaklarından azami ölçüde ve sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda istifade etmek orta ve uzun vadede önceliğimiz olmaya devam edecektir. Bu bağlamda çevre ile uyumlu, öncelikle iş sağlığı ve güvenliği koşullarını sağlayan sürdürülebilir bir madencilik için etkin ve uygulanabilir politikaların oluşturulması, doğal kaynaklarımızın ekonominin büyümesine ve ülke refahına katkıda bulunacak şekilde yönetilmesinin öncelikli şartıdır.

Netice olarak Stratejik Planımızda sekiz adet temaya odaklandık. Temalarımız, enerji ve doğal kaynaklar sektörlerinin birbiriyle ilişkisini ve sinerjisini de yansıtmakta, birinin diğerinin önüne geçmesine yol açmadan sektörler arasında bir denge kurmakta, her ikisine de hak ettiği önemi vermektedir. Bu sekiz temanın yanı sıra ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik başlığını ise diğer tüm temalara çerçeve olan bir tema olarak değerlendirdik.

Yoğun gündemleri yanında katkı sunmaları Stratejik Plan’ın başarısı için oldukça kritik olan sayın Müsteşar ve Müsteşar Yardımcılarımıza, Genel Müdürlerimize, Yöneticilerimize, Plan’ın hazırlık aşamasında katkı veren enerji ve doğal kaynaklar sektöründe faaliyet gösteren tüm paydaşlarımıza ve Bakanlığımız bünyesinde görev alan tüm çalışma arkadaşlarımıza hem çok önemli katkılarda bulundukları, hem de Plan’ın müstakbel uygulayıcıları olarak sahiplendikleri için teşekkür ediyorum.

Bu duygu ve düşüncelerle Bakanlığımız 2015-2019 Stratejik Planı’nın sektörlerimize, tüm paydaşlarımıza ve nihayetinde Ülkemize hayırlı olmasını dilerim.

Taner YILDIZ

Bakan

A1- Güçlü ve Güvenilir Enerji Altyapısı

A2- Optimum Kaynak Çeşitliliği

A3- Etkin Talep Yönetimi

A4- Enerjisini Verimli Kullanan Bir Türkiye

A5- Enerji Verimliliğine ve Tasarrufuna Yönelik Gelişmiş Kapasite

A6- Kurumsal Kapasitesi Güçlü Bir Bakanlık

A7- Bilgi Teknolojilerini Etkin Kullanan Bir Bakanlık

A8- Koordinasyon Gücü Yüksek Bir Bakanlık

A9- Bölgesel Enerji Piyasalarına Entegre Bir Türkiye

A10- Uluslararası Arenada Güçlü Bir Aktör

A11- Enerji ve Doğal Kaynaklarda Yerli Teknoloji

A12- Sonuç Odaklı bir Ar-Ge Yaklaşımı

A13- Rekabetçi ve Şeffaf Piyasalar

A14- İyileştirilmiş Yatırım Süreçleri

A15- Enerji Dışı Hammadde Tedarik Güvenliği

A16- Enerji Dışı Doğal Hammaddeleri Verimli ve Etkin Kullanmak

H1.1- Doğal gaz depolama kapasitesinin uzun vadede yıllık tüketimin %20 sini karşılayabilmesini teminen gerekli yatırımların başlatılması ve plan dönemi sonuna kadar ise yıllık tüketimin en az %10’unu karşılayacak düzeye çıkarılması sağlanacaktır.

H1.2- Elektrik enerjisi ve doğal gaz iletim sisteminin, kısa ve orta dönem arz-talep dengesi ve uzun dönem üretim-gelişim planı doğrultusunda, sistemin kritik bir parçasının devre dışı kalmasını ifade eden (n-1) kriterlerine göre tesis edilmesi ve işletilmesi sağlanacaktır.

H2.1- Yerli kömürden üretilen elektrik enerjisi miktarının dönem sonunda yıllık 60 milyar kWh düzeyine çıkarılması sağlanacaktır.

H2.2- Var olan yerli kömür kaynaklarının elektrik enerjisi üretim yatırımlarına dönüştürülmesi ve yeni kaynakların araştırılması sağlanacaktır.

H2.3- Yenilenebilir enerji kaynaklarının birincil enerji ve elektrik enerjisi arzı içindeki payının arttırılması sağlanacaktır.

H2.4- Nükleer enerjinin elektrik enerjisi üretim portföyüne dahil edilmesi sağlanacaktır.

H2.5- Yurt içi ve yurt dışı ham petrol üretimimizin tüketimi karşılama oranının %13,6’ya çıkarılması sağlanacaktır.

H2.6- Konvansiyonel olmayan yöntemlerle elde edilebilecek hidrokarbon potansiyelinin (kaya gazı, ikincil üretim vb.) ortaya çıkarılması sağlanacaktır.

H2.7- Doğal gaz ithalatında yeni kaynak ülkeler ve güzergahlar ilave edilerek kaynak ülke ve güzergah dağılımının dengelenmesi sağlanacaktır.

H2.8- Plan dönemi sonuna kadar yerli petrol, doğal gaz arama ve üretim faaliyetlerinin arttırılması sağlanacaktır.

H2.9- Plan dönemi sonuna kadar doğal gaz kaynaklı elektrik enerjisi üretiminin toplam üretim içindeki payının %38’e indirilmesi sağlanacaktır.

H2.10- Doğal gazın ulaştırılamadığı yerlerde LPG ve dökme LNG kullanımının yaygınlaştırılmasına ilişkin gerekli fizibilite çalışmaları tamamlanacak ve fizibl görülüyor ise strateji ve yol haritası çalışmaları gerçekleştirilecektir.

H2.11- Nükleer santrallerde yerli yakıt olarak kullanılmak üzere Ülkemizin uranyum ve toryum kaynaklarının aranması ve geliştirilmesi sağlanacaktır.

H3.1- 2016 yılından itibaren elektrik enerjisinde puant talebin ortalama talebe oranının düşürülmesini teminen serbest piyasa bazlı talep tarafı katılımı mekanizması hayata geçirilecektir.

H3.2- Doğal gazda talep yönetimi mekanizmalarının hayata geçirilmesi sağlanacaktır.

H4.1- Özelleştirme planı ile uyumlu bir şekilde, 2019 yılı sonuna kadar kamu sorumluluğundaki elektrik enerjisi üretim santrallerinde ihtiyaç duyulan bakım, onarım, rehabilitasyon ve modernizasyonçalışmalarının tamamlanması sağlanacaktır.

H4.2- Ülkemizin genel aydınlatmaya yönelik elektrik enerjisi tüketiminde, 2013 yılı sonu itibariyle mevcut aydınlatma armatürlerinin verimli armatürlerle değiştirilmesi suretiyle plan dönemi sonuna kadar mevcut aydınlatma direklerinde en az %40 tasarruf sağlanacaktır.

H4.3- Elektrik enerjisi dağıtımında kayıp kaçak oranının plan dönemi sonuna kadar %10’a düşürülmesi sağlanacaktır.

H4.4- Mevcut Bölgesel ısıtma sistemlerinin yaygınlaştırılması sağlanacaktır.

H4.5- Yerinde üretimin yaygınlaştırılması ve 2019 yılı sonuna kadar toplamda tüketimin en az 1.000 MW’lık kısmının yerinde üretimden karşılanması sağlanacaktır.

H4.6- Bakanlığımız ile Bağlı, İlgili, İlişkili Kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı binalarında enerji verimliliği 2013 yılı sonu verilerine göre en az %20 arttırılacaktır. Bakanlığımız ile Bağlı, İlgili, İlişkili Kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı binalarının enerji kimlik belgeleri alınacak ve bunun için en az 2 pilot kamu kuruluşu ile koordinasyon sağlanacaktır.

H4.7- Bakanlığımız sorumluluğundaki KİT’lerin işletme ve müesseselerinde 2013 yılı değerlerine göre birincil enerji yoğunluğunda iyileşme sağlanması desteklenecektir.

H5.1- Bakanlığımızın enerji verimliliği ve tasarrufuna yönelik politika oluşturma ve izleme kapasitesi geliştirilecektir.

H5.2- Enerji verimliliği ile ilgili düzenleyici çerçeve geliştirilecek ve teşviklerin etkinliği arttırılacaktır.

H5.3- İyi işleyen bir enerji verimliliği sektörü oluşturulacaktır.

H5.4- Enerji verimliliği ve tasarrufuna yönelik kamuoyu farkındalığı geliştirilecektir.

H5.5- Enerji verimliliği ve tasarrufuna yönelik olarak kurumlar ile ortak iş adımı ve etkileşim planlarının oluşturulması sağlanacaktır.

H6.1- 2016 yılı sonuna kadar İnsan Kaynakları Dönüşüm programını içeren bir kurumsal yeniden yapılanma gerçekleştirilecektir.

H6.2- Personelin kapasitesi geliştirilecektir.

H6.3- Bağlı, İlgili, İlişkili Kuruluşlardan, ihtiyaç duyulanların, yeniden yapılandırılmalarına yönelik fizibilite çalışmaları yapılacaktır.

H6.4- Nükleer enerjiye ilişkin gerekli mevzuat ve kurumsal altyapı çalışmaları tamamlanarak gerekli plan ve programlar oluşturulacaktır.

H6.5- 2015 yılı sonuna kadar Bakanlık politikaları ve faaliyetlerine ilişkin “İletişim Stratejisi” oluşturulacaktır.

H7.1-  Bakanlığımızın bilgi teknolojileri alanında fiziki altyapısı ile güvenlik ve insan kaynağı altyapısı geliştirilecektir.

H7.2- 2016 yılı sonuna kadar ESİS’e tüm veri entegrasyonu sağlanacaktır.

H7.3- Tüm madencilik işlemlerinin e-Devlet projesi kapsamında elektronik ortamda yürütülmesi sağlanacaktır.

H8.1- Bakanlık Merkez Birimleri ile Bağlı, İlgili, İlişkili Kuruluşlarla koordinasyon ve iletişimi arttıracak bir koordinasyon planı hayata geçirilecektir.

H8.2- Bakanlık ile Bağlı, İlgili, İlişkili Kuruluşların paydaşlar arası istişare mekanizması usul ve esasları belirlenecek ve uygulanacaktır.

H9.1- İletim sisteminin ENTSO-E İle kalıcı bağlantısının gerçekleştirilmesi sağlanacaktır.

H9.2- Uluslararası enterkonneksiyon kapasitesinin 2019 yılı sonuna kadar 2 katına çıkarılması sağlanacaktır.

H9.3- Çevre ülkelerdeki gelişmeler doğrultusunda, kurulacak bölgesel elektrik piyasalarına eşleşme yoluyla katılım sağlanacak, bölgesel piyasaların işletimine ilişkin organizasyonlarda görev alınacaktır.

H9.4- Transit boru hatlarına ilişkin yeni projelerin hayata geçirilmesi suretiyle Ülkemizin doğal gaz alanındaki enerji koridoru olma rolünün güçlendirilmesi sağlanacaktır.

H9.5- Ülkemizin, İstanbul Finans Merkezi çalışmaları da göz önüne alınarak Ceyhan ve Aliağa teslimli ürünlerin işlem gördüğü, Karadeniz ve Akdeniz’de referans fiyat oluşturma gücüne sahip bir enerji merkezi olması sağlanacaktır.

H10.1- Arama sahalarında yurt dışı yatırımları olan ve uluslararası tecrübeye sahip şirketlerle ortaklık kurularak uluslararası alanda petrol, doğal gaz, kömür gibi enerji hammaddeleri ile radyoaktif mineral ve diğer enerji dışı hammaddelerde yeni kaynaklar oluşturulması sağlanacaktır.

H10.2- Enerji ve doğal kaynaklar sektörlerinde Ülkemizin uluslararası kuruluşlarda etkinliği arttırılacaktır.

H10.3- Enerji ve Tabii Kaynaklar Ataşelikleri hayata geçirilecektir.

H11.1- Yerlileştirilecek ekipmanlara yönelik envanter ve ihtiyaç analizi yapılacak ve yerlileştirmeye ilişkin yol haritası belirlenecektir.

H11.2- Ülkemizdeki imalat sanayi göz önünde bulundurularak yerli katkı kullanım oranlarının arttırılması sağlanacaktır.

H12.1- Plan dönemi sonuna kadar enerji ve doğal kaynaklar sektöründe yapılan ve stratejik önem arz eden Ar-Ge projelerinin sayısının arttırılması sağlanacaktır.

H12.2- Enerji ve Doğal Kaynaklar Enstitüsü ve bu Enstitü bünyesinde bir Ar-Ge koordinasyon birimi kurulacaktır.

H13.1- Elektrik enerjisi üretim özelleştirmelerinin açıklanacak plana uygun şekilde tamamlanması takip edilecektir.

H13.2- Plan dönemi sonuna kadar elektrik enerjisi tarifelerinde ulusal tarife sistemini sona erdirecek bölgesel tarifelere geçilmesi için ön çalışmalar gerçekleştirilecektir.

H13.3- EPİAŞ’ın da kurulmasıyla birlikte enerji piyasaları daha şeffaf, güvenilir ve izlenebilir hale getirilecektir.

H13.4- Bakanlığımız ile Bağlı, İlgili, İlişkili Kuruluşlarının veri paylaşımı ile ilgili içerik ve takvim belirlenecek, bu kapsamda raporlar ve veriler yayınlanmaya başlanacaktır.

H14.1- Enerji ve doğal kaynaklar yatırımlarını kolaylaştırmaya ilişkin yönetişim ve süreç yapısı hayata geçirilecektir.

H14.2- Enerji ve doğal kaynaklar sektöründeki yatırımları teşvik etmek amacıyla alternatif finansman modelleri geliştirilecektir.

H15.1- Enerji dışı doğal kaynaklara yönelik arama faaliyetlerinin arttırılması sağlanacaktır.

H15.2- Enerji dışı doğal kaynaklar için entegre bilgi bankası altyapısının oluşturulması sağlanacaktır.

H15.3- Ülkemiz için kritik hammaddeleri de içeren ulusal hammadde strateji belgesi hazırlanacaktır.

H15.4- Ülkemiz maden kaynaklarının aranmasının uluslararası standartlarda yapılması ve raporlandırılmasına ilişkin altyapı çalışmaları tamamlanacaktır.

H16.1- İşlenmiş ürün üretimi ve ihracatının arttırılması sağlanacaktır.

H16.2- İthal ve yerli konsantreler ile ikincil ürün dönüşümünden (artık) değerli mineraller elde edilmesine yönelik tedbirlerin tasarlanıp hayata geçirilmesi sağlanacaktır.

H16.3- Uluslararası standartlarda etkin, verimli ve güvenli madencilik yapılmasına imkan sağlayacak işletme ve denetim yapısı oluşturulacaktır.

Performans programı bir kamu idaresinin stratejik planında yer alan orta vadeli amaç ve hedeflerini yıllık dönemlere dönüştürür. Her yıl için hazırlanan program idarenin ilgili yıla ilişkin öncelikli stratejik amaç ve hedeflerini, performans hedeflerini, bu hedeflere ulaşmak için yürütecekleri faaliyetler ile bunların kaynak ihtiyacını ve performans göstergelerini içerir.

Kamu idareleri hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, her yıl faaliyet raporu hazırlar. Faaliyet raporlarında idarenin teşkilat yapısı, kaynakları ile temel ilke ve politikalarına, stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyet ve projelerine yer verilir. Performans programında yer alan performans ve bütçe hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerine, diğer performans bilgilerine ve bunlara ilişkin değerlendirmeler raporun esasını oluşturur. Aynı zamanda faaliyet raporunda orta ve uzun vadeli hedeflere ulaşılabilmesi sürecinde teşkilat yapısı, teknolojik kapasite gibi unsurlar açısından içsel bir durum değerlendirmesi yapılır. İdarenin üstün ve zayıf yanlarına ve idarenin faaliyet ve hedefleriyle ilgili gelecek yıllardaki öngörülerine yer verilir.

faaliyet raporlarını aşağıda bulabilirsiniz: