BAŞKAN SUNUŞU Cumhuriyetimizin 100. yılında, ülkemizin ekonomik ve sosyal refahının artırılmasında önemli roller üstlenen üniversitelerimizin eğitim ve öğretim, araştırma-geliştirme ve topluma hizmet alanlarında ulaştıkları seviye memnuniyet vericidir. Ülkemizin genç ve dinamik nüfusunun artış göstermeye devam eden yükseköğretime erişim talebini karşılamak adına son yıllarda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. 2023 yılında üniversiteye başvuran aday sayısı bir önceki yıla göre % 9’luk bir artışla 3 milyon 527 bine yükselmiştir. Sınava başvuran adayların yaklaşık 900 bini üniversitelere yerleşme hakkı kazanmış ve açık öğretim programlarıyla birlikte kontenjanlardaki doluluk, % 99,8 oranına ulaşmıştır. Türk yükseköğretimi, devlet ve vakıf destekli olmak üzere 208 yükseköğretim kurumu, 184.702 öğretim elemanı, % 5’i uluslararası öğrenci olmak üzere toplam 7,5 milyondan fazla öğrenciye hizmet vermektedir. Son 20 yılda fevkalade kamu yatırımlarıyla ülkemizde yükseköğretim alanı hızla genişlemiştir. Bu açıdan Türkiye dünya genelinde yaşanan üniversitelere erişim talebine, Çin, Hindistan, Brezilya ve sair ülkeler gibi vaktinde karşılık vermiş örnek ülkelerden biridir. Türkiye’nin yükseköğretimde küresel ölçekte ürettiği rekabet ve görünürlük, sadece Türk gençliğine değil, aynı zamanda ülkemizde üniversite öğrenimi görmek isteyen uluslararası öğrencilere öğrenimleri boyunca katlanacakları cazip ve karşılanabilir bir maliyet sunmasıyla ilişkilidir. Kurumsal kapasitesini büyük ölçüde tamamlayan ülkemizin yükseköğretim sektörü; öğretim elemanlarının akademik üretkenliklerinin düşüklüğü, öğretim kalitesindeki değişkenlik, program akreditasyonlarının yetersizliği ile finansman kısıtları, bilimsel araştırmalarda artan mali kaynak talebi ve maaş artış beklentileri gibi sorunlarla karşı karşıyadır. Tüm bu sorunlara rağmen, son dönemde bu alanlarda ciddi iyileşmeler sağlanmış, yapısal sorunların çözümünde önemli adımlar atılmış olup özellikle akademik üretkenlik ile kalite ve akreditasyon süreçleri konusunda kayda değer ilerlemeler gerçekleştirilmiştir. Yükseköğretim Kurulu olarak son yıllarda uluslararasılaşma konusu üzerinde hassasiyetle durmaktayız. Bu çerçevede belirlediğimiz hedeflere ulaşmak adına başta genç akademisyenlerimiz olmak üzere öğretim elemanlarımızın yurtdışı araştırma faaliyetlerini güçlü bir şekilde destekliyoruz. Ayrıca geliştirdiğimiz projeler ve sağladığımız desteklerle yurtdışı doktoralı araştırmacı ve akademisyenlerin ülkemiz yükseköğretim kurumlarında daha fazla istihdam alabilmelerini teşvik ediyoruz. İlerleyen dönemlerde, bu proje ve desteklerin neticelerinin çok daha somut bir şekilde ortaya çıkacağını düşünüyoruz. Yükseköğretim Kurulu olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin bölgesel ve küresel konularda önemli bir aktör olma yönündeki politikalarıyla uyumlu şekilde uluslararası alanda ilişkileri ve iş birliklerini geliştirmeye özel önem vermekteyiz. İçinde yer aldığımız Avrupa Yükseköğretim Alanı ile yakın ilişkilerimizi devam ettirirken Türk dünyası, İslam dünyası ve Afrika ile olan ilişki ve iş birliklerimizi de güçlendiriyoruz. Yükseköğretim Kurulu olarak önümüzdeki döneme dair stratejik hedeflerimizden biri de bu türden iş birliklerini kuvvetlendirmek ve çeşitlendirmek suretiyle bilim diplomasisine katkı sağlamak olacaktır. Türk yükseköğretiminde misyon farklılaşması ve ihtisaslaşma konularında son yıllarda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. 2016 yılında Yükseköğretim Kurulu tarafından Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması Programı hayata geçirilmiştir. Bu program sayesinde, yirmi beş devlet üniversitesinin genel ve geleneksel (öğretim ve araştırma) çalışmaları dışında, bulundukları bölgelerin dinamiklerini esas alarak projeler hazırlamaları ve bölgesel kalkınma odaklı misyonlar edinmeleri sağlanmıştır. Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması Programı kapsamında ise 2017-2021 yılları arasında 16 devlet üniversitesi desteklenmiştir. 2021 yılında bahse konu program gözden geçirilmiş ve yapılan değerlendirmeler sonucunda, ilk kez vakıf üniversiteleri de kapsama dâhil edilerek araştırma üniversitelerinin sayısı yirmi üçe yükseltilmiştir. Araştırma Üniversiteleri programında yer almamasına rağmen araştırma, yayın ve proje performanslarını her geçen yıl yükselten üniversitelerimize de bu programa dâhil olabilme imkânını sunarak bu üniversitelerimizin motivasyonlarını artırmak, araştırma üniversitesi olma potansiyeline sahip üniversitelerimizi de bu tatlı rekabetin içine alarak yeni bir sinerji oluşturmak amacıyla 14 Aralık 2023 tarihinde altı üniversitemiz Araştırma Üniversitesi Aday İzleme Programına dâhil edilmiştir. Öncelikli Alanlarda Uzmanlaşan Üniversiteler Projesi ile stratejik araştırma alanlarında yayın kapasitesi ve kalitesiyle öne çıkan program ve öğretim elemanlarının doğrudan desteklenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla bilgi güvenliğinden tarımda dijital teknolojilere, enerji depolamadan temiz enerjiye kadar 15 stratejik araştırma alanında yirmi beş devlet ve vakıf üniversitesinin ilgili programları ilk defa teşvik edilmeye başlanmıştır.

Yükseköğretim Kurulu olarak büyük önem ve öncelik verdiğimiz konulardan biri de üniversitelerimizin sürdürülebilir ve iklim dostu kampüslere sahip olmasıdır. Bu çerçevede başlatılan Sürdürülebilir ve İklim Dostu Kampüs uygulamasıyla ilk etapta 11 pilot üniversite belirlenmiş ve bu üniversitelerimizin enerji verimliliğini önceleyen, doğa dostu, sıfır atık projesini benimseyen kampüslere sahip olması hedeflenmiştir. Türkiye Yüzyılı hedefiyle Yükseköğretim Kurulu olarak amacımız önümüzdeki beş yıllık dönem içerisinde kalite odaklı ve akademik performansa dayalı yönetim anlayışını benimseyen, çeşitliliği teşvik eden, ülkemizin ihtiyaç duyduğu beşerî sermayeyi artırarak üniversite-sektör iş birliği modellerini destekleyen; nihayetinde ulusal, bölgesel ve küresel sorunlara duyarlı, evrensel düzeyde geleceğe yön veren, yenilikçi ve rekabetçi bir yükseköğretim sistemi oluşturmaktır. Türkiye'deki yükseköğretim için dönüştürücü bir vizyonu ortaya koyan 2024-2028 Stratejik Planı yükseköğretimde erişilebilirliği, kapsayıcılığı, kaliteyi, yenilikçiliği, istihdama duyarlığı ve uluslararası saygınlığı artırmayı hedefler. Plan, üniversitelerimizin önümüzdeki yıllarda ülkemizin karşılaşacağı önemli sınamaları ve fırsatları değerlendirerek Türkiye'nin sosyal ve ekonomik gelişmesi ile bölgesel ve küresel istikrara ve refaha nasıl etkin bir şekilde katkıda bulunabileceklerine işaret eder. Pek çok alanda görülen teknolojik değişimler ile bölgesel ve küresel ölçekte yaşanan savaşlar, göçler, salgınlar ve tabii afetler dikkate alındığında Türkiye'deki yükseköğretim sistemi ve kurumlarının kritik bir kavşakta bulunduğu görülmektedir. Bu Stratejik Plan, önümüzdeki beş yıl boyunca hedeflenen reformlar ve girişimler aracılığıyla sözü edilen dönüşümlerin faillerinden biri olarak Türk yükseköğretimini küresel liderlerden biri hâline getirmek için bir yol haritası sunmaktadır. Bu kapsamda Stratejik Planlama Ekibinin özverili katkılarıyla hazırlanan ve Strateji Geliştirme Kurulu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde uygun bulunan 2024-2028 dönemi Stratejik Planı, Kurulumuzun amaçlarına ulaşmasını sağlayacak bir yol haritası niteliğindedir. Katılımcı ve şeffaf bir anlayışla, Kalkınma Planları ve üst politika belgeleriyle uyumlu bir şekilde hazırlanan Yükseköğretim Kurulu 2024-2028 Stratejik Planının, kurum kültürü ve kimliğinin gelişmesine ve güçlenmesine katkı sağlamasını temenni ederim.

Erol ÖZVAR Yükseköğretim Kurulu Başkanı

AMAÇ- 1 Üniversitelerin nitelik yönünden gelişimlerinin izlenmesi ve gerekli yönlendirmelerin yapılması  AMAÇ- 2 Akademik personelin niteliğinin yükseltilmesi

AMAÇ- 3 Üniversite öğrencilerinin/mezunlarının mesleki yetkinliklerinin yükseltilmesi

AMAÇ- 4 Yükseköğretimin uluslararasılaşma düzeyinin yükseltilmesi, ülkemizin nitelikli uluslararası öğrenciler ve akademisyenler için çekim merkezi hâline getirilmesi

AMAÇ- 5 Doktoralı insan kaynağının nicelik ve niteliğinin artırılması

AMAÇ- 6 Üniversite kampüslerinin sürdürülebilir ve iklim dostu kampüslere dönüştürülmesi

AMAÇ- 7 Yükseköğretimde dijital dönüşümün sağlanması 

AMAÇ- 8 Araştırma ve yenilik kapasitesinin geliştirilmesi ve üniversitelerdeki Teknoloji Transfer Ofislerinin (TTO) güçlendirilmesi

AMAÇ 9 Yükseköğretim programlarının istihdama duyarlılığının gözden geçirilmesi ve hayat boyu öğrenmenin teşvik edilmesi

AMAÇ 10 Yükseköğretimde kalite, üretkenlik ve mükemmellik kültürünün geliştirilmesi Hedef

AMAÇ 11 Yükseköğretimde erişim ve kapsayıcılığın geliştirilmesi

AMAÇ- 1 Üniversitelerin nitelik yönünden gelişimlerinin izlenmesi ve gerekli yönlendirmelerin yapılması Hedef 1.1. Yükseköğretim kontenjanlarının, üniversitelerin kapasiteleri ölçüsünde, sektörel ve bölgesel olarak iş gücü piyasalarındaki beceri ihtiyaçlarının da dikkate alınarak belirlenmesi

Hedef 1.2. Dünya akademik başarı sıralamalarında, araştırma üniversiteleri başta olmak üzere, 5 yıl içinde en az 2 üniversitemizin ilk 200’e, en az 10 üniversitemizin de ilk 500’e ve en az 50 üniversitemizin de ilk 1.000’e girmesinin sağlanması

AMAÇ- 2 Akademik personelin niteliğinin yükseltilmesi

Hedef 2.1. Nitelikli doktoralı araştırmacı ve akademisyenlerin istihdamını özendirici ve kolaylaştırıcı çalışmaların yapılması

Hedef 2.2. Projeye dayalı esnek akademisyen istihdamı modellerinin geliştirilmesi

Hedef 2.3. Akademisyenlerin uygulamalı öğretim kapsamında sanayide uygulanan program/proje yönetimi, sistem mühendisliği, konfigürasyon yönetimi alanlarında proje temelli iş birliğine yönelik faaliyetlerin artırılması

Hedef 2.4. Akademisyenlerin doktora ve doktora sonrasında yurt dışındaki seçkin üniversite ve araştırma merkezlerinde çalışmalarının yurt dışı araştırma bursu programları vasıtasıyla teşvik edilmesi AMAÇ- 3 Üniversite öğrencilerinin/mezunlarının mesleki yetkinliklerinin yükseltilmesi

Hedef 3.1. Uygulamalı eğitimlerin sektörle birlikte yürütülmesinin sağlanması, programların oluşturulmasında ve yeterliliklerin belirlenmesinde sektör temsilcilerinden görüş alınması

Hedef 3.2. YZ alanı haricindeki diğer alanlarda öğrencilerin veri bilimi, yapay zekâ vb. içerikli dersleri almalarının teşvik edilmesi

Hedef 3.3. Mesleki ve teknik eğitim-öğretimin uygulamalı ve sektörle iş birliği hâlinde gerçekleştirilerek iş gücü piyasası ile mesleki eğitim-öğretim arasındaki bağın güçlendirilmesi

AMAÇ- 4 Yükseköğretimin uluslararasılaşma düzeyinin yükseltilmesi, ülkemizin nitelikli uluslararası öğrenciler ve akademisyenler için çekim merkezi hâline getirilmesi

Hedef 4.1. Uluslararası öğrenci sayısının 5 yıl içerisinde 500 bine çıkarılması

Hedef 4.2. Nitelikli uluslararası öğrenci ve öğretim elemanı sayısının artırılması Hedef 4.3. Yükseköğretim kurumları arasında uluslararası iş birliklerinin sayısının artırılması

Hedef 4.4. Uluslararası mezunlar ve etkili tanıtım çalışmalarıyla yükseköğretim sistemimizin uluslararası tanınırlığının artırılması

Hedef 4.5. Türk Devletleri Teşkilatı çatısı altında bir Türk Yükseköğretim Alanı’nın kurulması

Hedef 4.6. Uluslararası öğrencilerin ülkemize gelişinde rol oynayan aracı eğitim ve danışmanlık şirketlerine ulusal akreditasyon standartları ve lisanslama şartlarına dair idari ve hukuki düzenlemenin yapılması

Hedef 4.7. Uluslararası akademisyen ve öğrenci hareketliğinin teşvik edilmesi

AMAÇ- 5 Doktoralı insan kaynağının nicelik ve niteliğinin artırılması

Hedef 5.1. Kalkınma Planı başta olmak üzere devletin politika dokümanlarında belirlenen öncelikli alanlar başta olmak üzere 5 yıl içerisinde doktora mezun sayısının 15 bine çıkarılması

Hedef 5.2. Üniversitelerin yurt dışındaki yetkin üniversitelerle ortak doktora programları açmalarının teşvik edilmesi

AMAÇ- 6 Üniversite kampüslerinin sürdürülebilir ve iklim dostu kampüslere dönüştürülmesi

Hedef 6.1. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde UI Greenmetric sıralamasında en az 10 üniversitemizin ilk 100’e girmesinin sağlanması

Hedef 6.2. Engelli öğrencilerin üniversiteye erişimi ve öğrenim imkânlarından bütünüyle yararlanabilmeleri ve öğretime katılımlarının sağlanması

AMAÇ- 7 Yükseköğretimde dijital dönüşümün sağlanması

Hedef 7.1. Birey boyutunda (öğrenci, öğretim elemanı, idari personel ve diğer yöneticiler gibi) dijital dönüşümü sağlamaya yönelik uygulamalı eğitimlerin düzenlenmesi ve bu becerilerin kullanımına yönelik teşvik mekanizmalarının oluşturulması

Hedef 7.2. Ar-Ge kapsamında araştırma tasarımı, izleme, ortak çalışma grubu oluşturma ve çalışma sonuçlarının açık bilim ve açık veri bağlamında paylaşılması gibi süreçlerin tanımlanması ve bunun için gerekli bilgi sistemlerinin oluşturulması

Hedef 7.3. Dijital teknolojilerin avantajları da kullanılarak aktif ve etkin bir mezun izleme sisteminin oluşturulması

AMAÇ- 8 Araştırma ve yenilik kapasitesinin geliştirilmesi ve üniversitelerdeki Teknoloji Transfer Ofislerinin (TTO) güçlendirilmesi

Hedef 8.1. TTO’lara gerçekleştirdikleri faaliyetlerde (sanayi iş birlikleri, akademisyen çalışmaları, ticarileştirme çalışmaları) vergi teşviki sağlanması

Hedef 8.2. Yükseköğretim kurumları adına tescil edilmiş fikrî hakların farklı statüdeki TTO’lar aracılığıyla ticarileştirilmesi, elde edilen gelirin üniversiteye dönüşü ve buluş/patent sahibine ödeme yapılabilmesi ve TTO’ların finansal sürdürülebilirliğinin sağlanması konularında mevzuatta iyileştirmeler yapılması

Hedef 8.3. Sektör ile iş birliğini artırmak üzere üniversitelerin araştırma alt yapılarını, laboratuvarlarını ve merkezlerini teknoloji geliştirme bölgesine dâhil etmek için gerekli idari ve hukuki tedbirlerin alınması Hedef 8.4. Araştırma Destek Programı (ADEP) desteklerinin artırılması

Hedef 8.5. Üniversitelerden çıkan şirketlerin (spin-out) desteklenmesi

Hedef 8.6. Üniversitelerin yenilik ekosistemi kurmalarının teşvik edilmesi ve kurulu olanların desteklenmesi

AMAÇ 9 Yükseköğretim programlarının istihdama duyarlılığının gözden geçirilmesi ve hayat boyu öğrenmenin teşvik edilmesi

Hedef 9.1. Yükseköğretim kurumlarının programları içinde istihdam ile ilgisi azalmış ve mezuniyet sonrası öğrenciye iş imkânları veremeyen programların tasfiye edilerek sektörün beklentilerini karşılayan özellikle yazılım, büyük veri, siber güvenlik ve yapay zekâ temelli programların becerilerini kazandıracak bölüm, anabilim dalı veya programların açılması

Hedef 9.2. Yazılım, veri bilimi, siber güvenlik ve yapay zekâ temelli programların üniversitelerde ön lisans ve lisans düzeyinde açılmasının sağlanması

Hedef 9.3. Yeni programların tasarımında sektör temsilcileri, iş insanları ve girişimciler ile düzenli istişareler yoluyla iş birliğinin sağlanması

Hedef 9.4. Geleceğin meslekleri ve yetkinliklerini belirleyerek bunları birer programa dönüştürmek üzere uzmanlardan oluşan çalışma kümelerinin oluşturulması

Hedef 9.5. İstihdamdakiler için teknolojik değişimlerin zorladığı yeni beceri ve yetkinlikleri kazandıracak programların tasarlanması ve iş dünyası ile bu alanda iş birliği yapılması Hedef 9.6. Mikro yeterliliklere dair gerekli düzenlemelerin yapılarak hayata geçirilmesi

AMAÇ 10 Yükseköğretimde kalite, üretkenlik ve mükemmellik kültürünün geliştirilmesi

Hedef 10.1. Yükseköğretim kurumlarında kurumsal akreditasyonun yanında ön lisans ve lisansüstü programlar da dâhil olmak üzere program akreditasyonunun geliştirilmesi

Hedef 10.2. Akademik Teşvik Mevzuatının bilimsel üretkenliği artıracak şekilde yeniden düzenlenmesi Hedef 10.3. Bütün üniversiteler için Yükseköğretim Kalite ve Mükemmellik Takip Programı’nın hazırlanması ve uygulanması

Hedef 10.4. Uluslararası iş birliklerine dayalı kaliteli yayın kapasitesinin artırılması AMAÇ 11 Yükseköğretimde erişim ve kapsayıcılığın geliştirilmesi

Hedef 11.1. Bütün yükseköğretim kurumlarında engelli öğrenciler için erişilebilirlik standartlarının yükseltilmesi ve bu standartların kalite güvencesi içine alınması

Hedef 11.2. Üniversitelerin yönetim süreçlerinde paydaşların daha fazla yer alması

Hedef 11.3. Üniversitelerin internet ve sosyal medya hesaplarının küresel ölçekte etkileşime açık, takip edilebilir, görünür ve içeriklerin kaliteli hâle getirilmesi

Performans programı bir kamu idaresinin stratejik planında yer alan orta vadeli amaç ve hedeflerini yıllık dönemlere dönüştürür. Her yıl için hazırlanan program idarenin ilgili yıla ilişkin öncelikli stratejik amaç ve hedeflerini, performans hedeflerini, bu hedeflere ulaşmak için yürütecekleri faaliyetler ile bunların kaynak ihtiyacını ve performans göstergelerini içerir.

Kamu idareleri hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, her yıl faaliyet raporu hazırlar. Faaliyet raporlarında idarenin teşkilat yapısı, kaynakları ile temel ilke ve politikalarına, stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyet ve projelerine yer verilir. Performans programında yer alan performans ve bütçe hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerine, diğer performans bilgilerine ve bunlara ilişkin değerlendirmeler raporun esasını oluşturur. Aynı zamanda faaliyet raporunda orta ve uzun vadeli hedeflere ulaşılabilmesi sürecinde teşkilat yapısı, teknolojik kapasite gibi unsurlar açısından içsel bir durum değerlendirmesi yapılır. İdarenin üstün ve zayıf yanlarına ve idarenin faaliyet ve hedefleriyle ilgili gelecek yıllardaki öngörülerine yer verilir.

faaliyet raporlarını aşağıda bulabilirsiniz: